O teatrze

Źródło i energia Teatru Łaźnia Nowa tkwi w Nowej Hucie. To tutaj, w postindustrialnych halach dawnych warsztatów Zespołu Szkół Mechanicznych zrealizowała się idea Bartosza Szydłowskiego i Małgorzaty Szydłowskiej, by stworzyć miejsce wspólne dla artystów i mieszkańców dzielnicy. Wyznacznikiem kierunku dla działań Łaźni Nowej jest odnaleziony na ścianie korytarza w nowej siedzibie napis – wezwanie: „zachowaj czystość” i dopisane do niego przez uczniów słowo: „umysłu”. Tak powstało najważniejsze łaźniowe hasło: „dbaj o higienę myślenia”.

Teatr, który wyrósł z kilkunastoletniego doświadczenia Stowarzyszenia Teatralnego Łaźnia, zyskał swoje bezpieczne miejsce i artystyczny dom w sercu nowohuckiego osiedla Szkolnego, wśród bloków i zieleni. W roku, kiedy Nowa Huta będzie hucznie obchodzić swoje 70-lecie, Teatr Łaźnia nowa świętuje 15-lecie swojej twórczej działalności w tym miejscu. W 2004 roku Łaźnia zmieniła swój status ze stowarzyszenia działającego na Kazimierzu w Teatr Łaźnia Nowa, miejską instytucję kultury z nowo objętą siedzibą w byłym budynku Zespołu Szkół Mechanicznych na osiedlu Szkolnym w Nowej Hucie.

Od początku swego istnienia Łaźnia Nowa idzie własną drogą. Teatr nie posiada stałego zespołu aktorskiego. Do każdego projektu artystycznego tworzone są zespoły twórców i wykonawców. Realizowane przez Bartosza i Małgorzatę Szydłowskich projekty są zawsze projektami społecznymi i partycypacyjnymi. Szydłowski angażuje w swoje przedstawienia amatorów-nowohucian i stawia ich na scenie obok zawodowych aktorów: Jana Peszka, Radosława Krzyżowskiego, Krzysztofa Zarzeckiego, Jerzego Święcha, Krzysztofa Globisza, Romana Gancarczyka, Marty Zięby, Jerzego Stuhra i innych. Tworzy w ten sposób przestrzeń wymiany doświadczeń, generuje sytuację, która często zmusza do wyjścia ze strefy komfortu jedną i drugą stronę tego spotkania. Mechanizm poszukiwania i definiowania pola identyfikacji teatru z mieszkańcami oraz mieszkańców z teatrem jest w pracy Łaźni ciągle obecny i w każdym działaniu na nowo uruchamiany. Do spektaklu „Krwawe wesele, czyli muzyczna opowieść o cygańskim sercu” Szydłowski zaprosił nowohuckich Romów z zespołu Kałe Jakha, w „Klubie miłośników filmu »Misja«” mieszkańcy wcielili się w role Indian – współczesnych napiętnowanych, a w jednym z ostatnich spektakli, „Wałęsie w Kolonos”, w antyczny chór komentujący wydarzenia na scenie.

Otwartość, wspólnotowość i różnorodność to wartości obecne w pracy w Łaźni, które przyciągają zarówno młodych, jak i doświadczonych artystów. Młodzi twórcy odnajdują tu przestrzeń do eksperymentu i poszukiwania swojego własnego języka. Uznani artyści realizują swoje twórcze inicjatywy, będące odpowiedzią na wewnętrzną potrzebę lub zewnętrzne wydarzenia. Charakter i atmosfera Łaźni Nowej pozwala im rozwijać projekty, które nie pojawiłyby się w innych teatrach repertuarowych – z tego względu chętnie przyjmują zaproszenie do współpracy. To w Łaźni Krystian Lupa zrealizował eksperymentalny projekt reaktywacji „Macieja Korbowy i Bellatrix” sprzed ponad 20 lat, a Monika Strzępka i Paweł Demirski teatralny serial „Klątwa”. To tutaj powstał głośny spektakl „Fuck… Sceny buntu” w reżyserii Marcina Libera, a Michał Borczuch przygotował „Wszystko o mojej matce”, opowieść dwóch synów – aktora i reżysera – o ich matkach i o kobietach. Tutaj możliwe są też intymne, osobiste gesty artystyczne, takie jak „Baśnie z 1001 bloku” Magdy Miklasz, reżyserki która wraz ze swoim bratem przeniosła na scenę historię „mrówkowca” nr 19, tworząc mitologię „pokolenia wielkiej płyty” w przebojowej formie musicalu, z udziałem lalek-muppetów oraz chóru mieszkańców bloku.

Fenomenem na skalę całego miasta okazał się letni festiwal Bulwar[t] Sztuki. To wyjście Łaźni poza siedzibę, w plener, w przestrzeń dzielnicy. W bliskim sąsiedztwie, nad Zalewem Nowohuckim, od końca czerwca przez cały lipiec i sierpień działa ogromna strefa kultury i sztuki. Pulsuje wydarzeniami, zaprasza do tematycznie zaaranżowanej plenerowej przestrzeni, dostępnej dla wszystkich. Rytm imprezy wyznaczają działania artystyczne, edukacyjne i rozrywkowe: spektakle, pokazy filmowe, koncerty, warsztaty, wystawy, czytania, ćwiczenia, relaksacje, spotkania z twórcami, gry i zabawy plenerowe, potańcówki, obywatelskie debaty i sąsiedzkie rozmowy. Bulwar[t] Sztuki to przedsięwzięcie, które łączy i angażuje we współdziałanie różnorodne grupy i środowiska, włączając najmłodszych i najstarszych odbiorców – dzieci, seniorów i całe rodziny, do których adresowany jest program tego letniego maratonu kulturalnego.