Dziś wszystko jest oczywiste: poprzedni system upadł, więc tak właśnie musiało być. Ale czy na pewno?
Wydawnictwo Literackie i Dom Utopii zapraszają na dyskusję na temat polskiej transformacji.
Rozmowę z Andrzejem Brzezieckim, autorem książki „Betonowy umysł. Historia twardogłowych towarzyszy z PZPR” oraz Michałem Przeperskim, autorem książki „Dziki Wschód. Transformacja po polsku 1986-1993” poprowadzi Jacek Stawiski.
Czy schyłkowy PRL naprawdę był taki szary, a wczesne lata 90. takie kolorowe?
Czy w drugiej połowie lat 80. polscy komuniści wierzyli jeszcze w system?
Jak transformację przeżyli zwykli Polacy? Jakie mieli wtedy plany, czego chcieli i czego się bali?
W jaki sposób społeczeństwo przeszło z epoki „załatwiania”, dwóch kanałów w telewizji, kolejki jako podstawowej formy życia społecznego i radzieckich baz wojskowych w erę dzikiego kapitalizmu, eksplozji małych biznesów i wielkich przekrętów, stadionowego handlu i mantry o „gonieniu Zachodu”?
Który mit o tamtych czasach jest bliższy rzeczywistości: wielkiego sukcesu, zdrady elit czy dobrego, opiekuńczego PRL-u? A może żaden?
Tej historii nie da się oddzielić od teraźniejszości grubą kreską. Tylko pozornie jest ona opowieścią o przeszłości – bo nie sposób zrozumieć współczesnej Polski bez tego, co zdarzyło się w tamtych czasach. Jak pisze Michał Przeperski: „podoba nam się to, czy nie, wszyscy jesteśmy z transformacji”.
O autorach:
ANDRZEJ BRZEZIECKI (ur. 1978) – historyk, dziennikarz i publicysta. Publikuje w „Gazecie Wyborczej”, „Newsweeku”, „Polityce” oraz w „Rzeczpospolitej”. Autor i współautor książek historycznych oraz reporterskich, m.in. „Tadeusz Mazowiecki. Biografia naszego premiera”, „Łukaszenka. Niedoszły car Rosji” (wraz z Małgorzatą Nocuń), „Kocio, Kozioł, Senator. Biografia Krzysztofa Kozłowskiego” i nagradzanej książki Wydawnictwa Literackiego „Wielka gra majora Żychonia. As wywiadu kontra Rzesza”. W 2016 roku otrzymał Nagrodę im. Jerzego Turowicza, a w 2022 roku był laureatem historycznej Nagrody Klio III stopnia oraz Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego.
MICHAŁ PRZEPERSKI (ur. w 1986) – doktor historii, pracownik Instytutu Historii PAN oraz rzecznik prasowy Muzeum Historii Polski. Specjalizuje się w dziejach Europy Środkowej w XX wieku, zwłaszcza w procesach transformacji politycznej i społecznej. Autor m.in. książek „Gorące lata trzydzieste. Wydarzenia, które wstrząsnęły Rzeczpospolitą”, „Nieznośny ciężar braterstwa. Konflikty polsko-czeskie w XX wieku” i „Mieczysław F. Rakowski. Biografia polityczna”. Laureat nagrody „Nowych Książek” dla najlepszej książki (2017), a w roku 2021 Nagrody Naukowej tygodnika „Polityka”, Nagrody Specjalnej Fundacji Identitas oraz Nagrody KLIO
Dom Utopii jest współorganizatorem wydarzenia.
Fot. Wiktor Pental, kolekcja Fundacji Imago Mundi
